Hoe leer je taal

De docent is vandaag een coach geworden, die helpt bij het organiseren van het leren. Daarnaast is hij een leerpsycholoog en animator/taalexpert.

E-learning zorgt voor flexibiliteit en is tijdbesparend. CommArt, spin-off van de Universiteit Hasselt en partner van de taalopleidingen van SBM, speelt met haar online leermodules in op deze noden van vandaag. De e-modules zijn geschikt voor zelfstudie en gecombineerd leren. “De rol van de docent evolueert naar die van een coach”, zegt professor-emeritus Willy Clijsters.

Professor Willy Clijsters stond destijds mee aan de wieg van CommArt. Binnen het Centrum Toegepaste Linguïstiek (CTL) van de Universiteit Hasselt richtte hij een onderzoeksgroep op, met als doel: pakketten maken om studenten te helpen communiceren. “We stelden vast dat de druk van de werkgever steeds groter werd. Nieuwe krachten moesten meteen operationeel zijn, zonder bijkomende input. Wij wilden dit oplossen door op zoek te gaan naar efficiëntere strategieën om cursisten te helpen”, zegt professor Clijsters.

Vandaag biedt CommArt niet alleen taalleermodules aan, maar ook communicatieproducten die voortvloeien uit internationaal onderzoek van het CTL enerzijds, en gebruiksvriendelijke cloudauteurssoftware anderzijds. Ook SBM doet beroep op de software van CommArt in haar taalopleidingen. “Leren communiceren met taal, dat is een ‘taal’ leren én de communicatieve cultuur”, duidt professor Clijsters. “De context - hiërarchie, gender, leeftijd, vriend, kennis of zakenrelatie - speelt een rol in hoe je iets zegt tegen iemand. Dit uit zich onder andere in aansprekingen of beleefdheidsvormen. Bij communicatieve cultuur moet je met verschillende vragen rekening houden. Mag het per mail of moet het persoonlijk? Maken we gebruik van attenties of geschenken? Ook tijdens bijvoorbeeld een zakenlunch spelen bepaalde factoren een rol in het communiceren. Met wie zit ik aan tafel en waar? Wanneer vindt de zakenlunch plaats? In de loop van de onderhandelingen of bij de contractbespreking? De moderne taal leren houdt meer in dan je op het eerste zicht zou denken”.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen receptief (luisteren, lezen) en productief (toespreken, met elkaar spreken, schrijven) leren. “De hoofgedachte van taal leren, is dat je structuur opbouwt en in stappen werkt. Eerst receptief, het begrijpen van een tekst, alinea, zin, woordgroep, woord, en woordvorm, en dan - in omgekeerde volgorde – productief (zie illustratie, nvdr).

“De docent is vandaag een coach geworden, die helpt bij het organiseren van het leren.”

Het is een gans proces, waarbij je ook moet rekening houden met de context”, zegt professor Clijsters. Performante technologie speelt hier vandaag een grote rol en vormt de basis van de e-learningmodules. “De filosofie van de taalleermodules is dat alles wat door de computer kan gedaan worden, ook gebeurt door de computer. De technologie is echter beperkt. Ze kan in de cyclus receptief en productief helpen, tot aan het opmaken van een tekst, voordracht, of gesprek. Bij de begeleiding van het eerste en zeker in dit laatste stuk is de coach of docent onvervangbaar”. De docent verdwijnt dus niet, maar krijgt een nieuwe rol.

“Leren communiceren met taal, dat is een ‘taal’ leren én de communicatieve cultuur leren. “

“Vroeger verbeterde een taalleraar taalfouten. Vandaag niet meer, dat gebeurt door de computer. De docent is vandaag een coach geworden, die helpt bij het organiseren van het leren. Daarnaast is hij een leerpsycholoog en animator/taalexpert. De rol van de  docent is dus nobeler geworden dan de traditionele taken”. ‘Blended learning’ heet dat: een combinatie van de recentste technologische mogelijkheden en coaching. “De momenten dat de student en docent zich moeten verplaatsen naar dezelfde plek, kunnen zo tot een minimum herleid worden. Het gebruiksgemak stijgt, zowel voor de docent als de cursist. Taalvakken kunnen bijvoorbeeld 2/3 zelfstudie zijn, en 1/3 met een docent. Een basiscursus, oefeningen, woordenboek, een miniencyclopedie met wat achtergrond over de context waarin taal gebruikt wordt: alles kan in één pakket aangeboden worden. Bijkomend voordeel: de inhoud kan constant geüpdatet worden. Een uitgever moest vroeger daarvoor eerst zijn voorraad boeken verkopen. Toch is er ook een aandachtspunt: docenten wordt nog steeds opgeleid op de klassieke manier, zonder rekening te houden met de snel evoluerende mogelijkheden van de performante technologie. Er moet meer aandacht gaan naar deze nieuwe rol”.  

In een professionele context een nieuwe taal leren of specifieke taalvaardigheden verbeteren?

Contacteer Vanessa Aneca op 050 40 30 91 of vanessa.aneca@sbm.be of surf naar taalacademy.sbm.be.